Ośrodek Wspierania i Rozwoju

• Odkrycie i rozwijanie potencjału jest ściśle związane z pozytywnymi emocjami, które uruchamiają wewnętrzną motywację do działania. Człowiek działający zgodnie ze swoimi predyspozycjami doświadcza satysfakcji (stan flow-przepływ), która staje się nagrodą wewnętrzną i sprzyja kontynuowaniu działania. W ten sposób rozwija się pasja, która automatycznie uruchamia w jednostce chęć ciągłego doskonalenia się.
• Bliska jest nam koncepcja eudajmonii, zgodnie z którą doświadczana przez człowieka przyjemność ma głębszy sens i wychodzi poza czysty hedonizm. Jej istotą jest zadowolenie wynikające z rozwijania i kultywowania cnót, a treścią – dążenie jednostki do doskonałości, czyli najlepszego stanu jaki może ona osiągnąć przy swojej ludzkiej naturze.
• Szukając potencjału we wrodzonych właściwościach jednostki zwraca się uwagę przede wszystkim na różnego rodzaju zdolności, np. inteligencję i jej rodzaje, typy umysłu, zdolności specjalne, zdolności twórcze, cechy temperamentu, sprawność fizyczną czy styl emocjonalny działania mózgu. Każda z tych właściwości może leżeć u podstaw indywidualnych preferencji i zainteresowań, które są istotne dla podejmowanych decyzji o zaangażowaniu.
• Odkrycie i rozwinięcie osobistego potencjału może odbywać się poprzez doświadczanie silnych, pozytywnych emocji powiązanych z daną aktywnością. Innym „narzędziem” jest wykorzystanie metody prób i błędów, w której podejmowana aktywność będzie dawać obserwowalne efekty emocjonalne i motywacyjne.
• Potencjał można rozumieć jako talent, czyli wrodzone ponadprzeciętne w stosunku do grupy rówieśniczej zdolności lub zasoby osobiste, czyli wszelkie wrodzone i nabyte właściwości umożliwiające efektywne funkcjonowanie.
• Niejednokrotnie talent czy specyficzne właściwości temperamentu ujawniają się już od wczesnych lat życia, np. zdolności artystyczne, sprawność fizyczna, zdolności językowe, wytrzymałość, szczególna wrażliwość sensoryczna, niski poziom lęku itd., co ma znaczenie zarówno dla późniejszych decyzji dotyczących planowanej kariery zawodowej, jak również dla przyjęcia określonego stylu życia. W przypadku osób o wyraźnie zidentyfikowanych zdolnościach i właściwościach zdeterminowanych biologicznie wyniki obserwacji, samoobserwacji i rezultaty badań testowych prowadzonych przez psychologa są zazwyczaj spójne. Osoby takie często uzyskują wyniki ponadprzeciętne (w stosunku do norm grupowych) w zakresie wybranych zdolności lub cech.
• Zaś przez zasoby osobiste prof. Anna Brzezińska rozumie wszelkie kompetencje, umiejętności, wiedzę i doświadczenia stanowiące wynik rozwoju jednostki. Tak więc na każdym etapie rozwoju jednostka dysponuje swoistym kapitałem początkowym, który jest podstawą do zdobywania nowej wiedzy i kształtowania dalszych umiejętności. W tym podejściu również podkreśla się znaczenie przekonania na temat siebie oraz ukształtowanych przekonań na temat sprawstwa i poczucia wpływu na zdarzenia jako ważnych czynników leżących u podstaw adaptacji do nowych ról, zadań i wymagań.

_{[1]1 Na podstawie: Oleszkowicz A., Cieślik A. „Praca psychologa z młodzieżą nad rozpoznawaniem potencjału” (w): Podstawy psychologii wychowania, red. Liberska H., Trempała J., Wydawnictwo PWN (w druku)}